Rwyf bob amser wedi mwynhau ysgrifennu er fy mhleser fy hun, boed hynny'n ddyddiadur neu'n gyfnodolyn, rhyw farddoniaeth, myfyrdodau ysbrydol, ac y blog hwn nawr. Mae yna foddhad o roi'r pen diarhebol ar bapur a llunio'r geiriau i gyfleu gwybodaeth, meddyliau, emosiynau, syniadau a materion.
Mae'n debyg fy mod hefyd wedi cymryd y gallu ysgrifennu'n ganiataol. Dydw i ddim yn awgrymu mai fi yw'r gorau yn y byd ond roedd dysgu darllen ac ysgrifennu yn gymharol hawdd i mi. Nid tan i mi gael fy hun yn fy rôl flaenorol lle'r oeddwn yn cefnogi staff a oedd yn cael trafferth gyda sgiliau llenyddol ac yna'n astudio i fod yn gynorthwyydd cymorth sgiliau sylfaenol, sylweddolais pa mor heriol yw hi i lawer o oedolion nad ydynt wedi, am wahanol resymau, wedi gallu dysgu fel plant.
Pan darodd y pandemig, cefais fwy o amser ar fy nwylo a throi at fy ysgrifennu. Dechreuais gyfnodolyn pandemig a ddaeth yn eithaf monotonaidd ar ôl y misoedd cyntaf ond mae darllen yn ôl yn fy atgoffa o sut yr oeddwn i a llawer ohonom yn teimlo ar ddechrau'r amser hwnnw: ymdopi â gweithio o’m cartref drwy'r amser, dysgu byw'n agos at fab 18 oed nad oedd yn gallu cymdeithasu, sefyll ei arholiadau neu berfformio ei gerddoriaeth, gan geisio gofalu am rieni bregus a oedd yn byw ychydig bellter i ffwrdd heb beryglu eu hiechyd a dod i arfer â chlywed llais fy ngŵr yn boddi mewn cyfarfodydd Zoom diddiwedd (wnaeth clustffonau fy arbed!). Ond hefyd, y cyfleoedd a gefais i gael mwy o le i feddwl a myfyrio, i fwynhau'r amgylchedd naturiol, i werthfawrogi'r diffyg sŵn traffig a llygredd, i fod yn unig. Mae'n sicr wedi bod yn fendith gymysg. Yr wyf yn siŵr wrth i'r blynyddoedd fynd yn eu blaenau, bydd yr ysgrifennu hwn yn dod yn rhan bwysig o hanes: fy un i a'r byd.
Ar ddechrau'r pandemig, mynychais sesiwn ysgrifennu er lles a gynhaliwyd ar gyfer y staff. Fe'i harweiniwyd gan Gyfarwyddwr Ysgrifennu Creadigol Prifysgol Abertawe, David Britton. Cefais fy ysbrydoli gan yr ymarferion a osododd i ni a phenderfynais wneud ymholiadau am MA mewn Ysgrifennu Creadigol. Roedd yn naid o ffydd gan fod fy ysgrifennu hyd yma wedi bod yn anffurfiol a phersonol iawn. A fyddwn i'n gallu ymateb i'r her? A fyddai fy safon ysgrifennu yn ddigon da ar gyfer y lefel hon o astudio? A fyddai gan bobl ddiddordeb o gwbl yn yr hyn sydd gennyf i'w ddweud? Wel, dim ond un ffordd oedd i gael gwybod.
Cofrestrais ar y cwrs ym mis Hydref 2020 ac rwy'n bwriadu graddio'r mis Rhagfyr hwn ar ôl cwblhau fy nhraethawd hir. Mae wedi bod yn brofiad rholercoaster. Rwyf wedi dysgu cymaint ac wedi cynhyrfu dros fy ysgrifennu mewn ffordd na allwn i fyth fod wedi'i rhagweld. Mae wedi bod o fudd mawr i'm hiechyd meddwl, yn enwedig yn ystod y cyfnod clo, ac yr wyf wedi synnu fy hun at yr hyn yr wyf wedi bod yn dda yn ei wneud ac nad wyf cystal â'i wneud.
Fy’m mynediad i i'r cwrs hwn oedd trwy fodiwl barddoniaeth. Buan iawn y sylweddolais pa mor amatur oeddwn i ynddo ond mwynheais ddysgu'r grefft o ysgrifennu barddoniaeth ac astudio beirdd eraill. Ers hynny rwyf wedi astudio ac ysgrifennu yn y ‘genres’ canlynol: ffeithiol greadigol, memoir, ffuglen hir, stori fer a drama radio. Dysgais fy mod wrth fy modd â ysgrifennu ffeithiol a chofebion, wedi dod o hyd i ffuglen hir yn foddhaol ond straeon caled, byrion nid fy mlaen ac ysgrifennu drama radio felly allan o'm comfort zone. Ac eto, mae'n ymddangos bod gennyf rywfaint o allu yn y ffurf gelfyddydol anhygoel hon. Rwyf wedi penderfynu ysgrifennu fy nhraethawd hir fel memoir ac rwyf, wrth i mi ysgrifennu, yn gweithio'n galed ar ddisgyblaeth ysgrifennu bob dydd. Nid yw'r math hwn o ysgrifennu yn dod yn hawdd ac ni ellir ei adael tan y funud olaf.
Felly, beth mae'r cwrs wedi'i ddysgu i mi?
· Mae ysgrifennu’n rhyddfrydig ac yn gyffrous
· Ei fod yn gofyn am ddisgyblaeth
· Bod y cyfan yn yr olygu, a faint o amser mae hyn yn ei gymryd
· Mae gan bawb rywbeth i'w ddweud
· Mae'r byd gymaint yn gyfoethocach i'r gair ysgrifenedig a gwrandawedig
Ond does dim rhaid i chi wneud MA i gallu ysgrifennu. Dim ond rhywfaint o amser a'r awydd cywir. Dros y tair blynedd diwethaf rwyf wedi cynnal sesiynau ysgrifennu ar gyfer lles i'n myfyrwyr ac mae wedi bod yn brofiad anhygoel i rannu eu hysgrifennu gyda nhw – cymaint o fraint. Pan fyddaf yn cwrdd â staff a myfyrwyr ar gyfer y Gwasanaeth Gwrando ac yn cefnogi fy mantra bob amser, 'ydych chi wedi meddwl ysgrifennu sut rydych chi'n teimlo?'
Mae fy nghwrs yn dod i ben, ac yr wyf yn pryderu y byddaf yn rhoi'r gorau i ysgrifennu mor rheolaidd. Felly, mae angen eich help arnaf. Os ydych yn ysgrifennu, neu os oes gennych ddiddordeb mewn dechrau, yna rhowch wybod i mi ac efallai y gallem ffurfio cylch ysgrifennu, lle gallwn rannu gwaith ysgrifennu ein gilydd a bod yn gymorth i'n gilydd. Edrychaf ymlaen at glywed gennych.